روز اول:بدانکه روز اوّل محرم،اول سال قمرى است،و در آن دو عمل وارد شده:
اول:روزه گرفتن،در روایت ریّان بن شبیب از حضرت رضا علیه السّلام روایت شده:هرکه در این روز روزه بدارد،و خدا را بخواند خدا دعاى او را مستجاب کند،چنانکه دعاى زکرّیا را اجابت فرمود.
دوم:از حضرت رضا علیه السّلام روایت شده:رسول خدا صلى اللّه علیه و آله روز اول محرّم دو رکعت نماز بجا آورد،و چون فارغ مىشد،دستها را به آسمان برمىداشت و این دعا را سه مرتبه مىخواند:
اللَّهُمَّ أَنْتَ الْإِلَهُ الْقَدِیمُ وَ هَذِهِ سَنَةٌ جَدِیدَةٌ فَأَسْأَلُکَ فِیهَا الْعِصْمَةَ مِنَ الشَّیْطَانِ وَ الْقُوَّةَ عَلَى هَذِهِ النَّفْسِ الْأَمَّارَةِ بِالسُّوءِ وَ الاشْتِغَالَ بِمَا یُقَرِّبُنِی إِلَیْکَ یَا کَرِیمُ یَا ذَا الْجَلالِ وَ الْإِکْرَامِ یَا عِمَادَ مَنْ لا عِمَادَ لَهُ یَا ذَخِیرَةَ مَنْ لا ذَخِیرَةَ لَهُ یَا حِرْزَ مَنْ لا حِرْزَ لَهُ یَا غِیَاثَ مَنْ لا غِیَاثَ لَهُ یَا سَنَدَ مَنْ لا سَنَدَ لَهُ یَا کَنْزَ مَنْ لا کَنْزَ لَهُ یَا حَسَنَ الْبَلاءِ یَا عَظِیمَ الرَّجَاءِ یَا عِزَّ الضُّعَفَاءِ یَا مُنْقِذَ الْغَرْقَى یَا مُنْجِیَ الْهَلْکَى یَا مُنْعِمُ یَا مُجْمِلُ یَا مُفْضِلُ یَا مُحْسِنُ،
خدایا تویى معبود ازلى،و این است سال نو،در این سال از تو درخواست مىکنم حفظ شدنم را از شیطان، و قدرت و غلبه و بر نفس فرمانده به گناه،و مشغول بودن به آنچه که مرا به تو نزدیک مىکند،اى صاحب بزرگى و بزرگوارى،اى تکیهگاه کسىکه تکیهگاهى ندارد،اى اندوخته کسىکه اندوخته کسىکه اندوختهاى ندارد،اى پناهگاه کسىکه پناهگاى ندارد،اى فریادرس کسىکه فریادرسى ندارد،اى پشتوانه کسىکه پشتوانهاى ندارد،اى گنجینه کسىکه گنجى ندارد،اى نیکو آزمایش،اى بزرگ امید،اى عزّت ناتوان،اى نجاتبخش غرقشدگان،اى رهاننده هلاک شدگان،اى نعمتدهنده،اى زیباکار،اى فزونبخش،اى نیکوکار،
أَنْتَ الَّذِی سَجَدَ لَکَ سَوَادُ اللَّیْلِ وَ نُورُ النَّهَارِ وَ ضَوْءُ الْقَمَرِ وَ شُعَاعُ الشَّمْسِ وَ دَوِیُّ الْمَاءِ وَ حَفِیفُ الشَّجَرِ یَا اللَّهُ لا شَرِیکَ لَکَ اللَّهُمَّ اجْعَلْنَا خَیْرا مِمَّا یَظُنُّونَ وَ اغْفِرْ لَنَا مَا لا یَعْلَمُونَ وَ لا تُؤَاخِذْنَا بِمَا یَقُولُونَ حَسْبِیَ اللَّهُ لا إِلَهَ إِلا هُوَ عَلَیْهِ تَوَکَّلْتُ وَ هُوَ رَبُّ الْعَرْشِ الْعَظِیمِ آمَنَّا بِهِ کُلٌّ مِنْ عِنْدِ رَبِّنَا وَ مَا یَذَّکَّرُ إِلا أُولُوا الْأَلْبَابِ رَبَّنَا لا تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَیْتَنَا وَ هَبْ لَنَا مِنْ لَدُنْکَ رَحْمَةً إِنَّکَ أَنْتَ الْوَهَّابُ
تویى که برایت سجده کرد،سیاهى شب،و روشنى روز،و تابش ماه، و شعاع خورشید،و خروش آب و صداى برگ درختان،اى خدا شرکى براى تو نیست.خدایا ما را بهتر از آنچه گمان مىکنند قرار ده،و از ما آنچه را نمىدانند بیامرز،و به آنچه از ما مىگویند سرزنشمان مکن،خدا مرا بس است، معبودى جز او نیست،بر اوء تکیه کردم،و او پروردگار عرش بزرگ است،به او ایمان آوردیم.همهچیزها از جانب پروردگار ماست،و یادآور نشوند مگر صاحبان خرد،پروردگارا دلهاى ما را بعد از آنکه هدایتمان فرمودى منحرف مکن،و از نزد خود رحمتى به ما ببخش،همانا تو بخشندهاى.
شیخ طوسى فرموده:که روزه دهه اول محرم مستحب است ولى روز عاشورا تا بعد از عصر از خوراکى و آشامیدنى خوددارى کند،آنگاه کمى تربت بخورد،و سیّد روایت کرده که روزه تمام این ماه فضیلت دارد،و روزه آن روز روزهدار را از هر گناهى حفظ مىکند.