سردترین جای جهان

سردترین جای جهان نه در قطب شمال است و نه در  قله کوه اورست. سردترین جای شناخته‌شده جهان، درون سحابی بومرنگ (Boomerang nebula) قرار دارد. این سحابی در صورت فلکی قنطورس، در فاصله 5000 سال نوری از کره زمین قرارگرفته است و از نوع سحابی‌های سیاره‌نما (planetary nebulae) است.

سحابی‌های سیاره‌نما در اطراف یک ستاره درخشان مرکزی تشکیل می‌شوند، هنگامی که این ستاره در مراحل انتهایی زندگیش از خود گاز بیرون می‌دهد. سحابی بومرنگ یکی از عجیب‌ترین مکان‌های جهان است. ساهایی و نیمان، دو ستاره‌ شناس در سال 1995 با استفاده از تلسکوپ 15 متری Swedish ESO Submillimetre (تصویر پایین) در شیلی نشان دادند که این سحابی سردترین مکان جهان است که تابحال کشف شده است.

این سحابی با درجه حرارت منهای 272 درجه سانتی‌گراد،تنها یک درجه گرمتر از صفر مطلق (پایین ترین حد برای همه درجه حرارت‌ها) است. حتی تابش زمینه‌ ی کیهانی ( با دمای منهای 270 درجه‌) ناشی از مهبانگ گرمتر از این سحابی است. این تنها شی ء  یافت‌شده است که درجه حرارتی پایین‌تر از تابش ‌زمینه ی دارد.

به نظر می‌رسد که شکل کلی پاپیون‌مانند بومرنگ بوسیله وزشی بسیار شدید، با سرعتی حدود 310000 متر در ساعت به وجود آمده باشد که گاز به شدت سرد را از ستاره مرکزی در حال مرگ به خارج می‌راند. به گفته ستاره‌شناسان این ستاره 1500 سال است که به اندازه یک هزارم جرم خورشید در هر سال ماده از دست می‌دهد.این مقدار 10 تا 100 بار بیشتر از سایر اجرام مشابه است.

گسترش سریع سحابی باعث شده است که این سحابی به یکی از سردترین مکان‌های شناخته‌شده جهان بدل شود. گازی که با سرعت به بیرون جریان دارد، یک حباب نزدیک به خلا ایجاد می‌کند که فوق‌‌العاده سرد است.

منبع:

همشهری آنلاین
نقل:تبیان